تازه های ژنتیک
تلومر وطول عمر
بشر از زمانهای بسیار دور به دنبال یافتن دارویی برای افزایش طول عمر بوده است و بسیاری از مردم آرزو دارند مدت زمان زندگی خود را بیشتر کنند، اینک دانشمندان آمریکایی ادعا کرده اند به زودی قرصی را تولید خواهند کرد که می تواند طول عمر شما را افزایش دهد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،این متخصصان می گویند هدف بالقوه ای را برای افزایش طول عمر انسان پیدا کرده اند اما هنوز آزمایشات اولیه روی این فاکتور طول عمر را در نمونه های انسانی آغاز نکرده اند.
آنها تشریح کردند: راه حل بالقوه ما برای افزایش طول عمر تولید دارویی است که از تلومرها محافظت می کند. تلومرها (Telomere) در واقع بخش های انتهایی از مولکول DNA هستند که در فرآیند پیری نقش دارند. البته هنوز معلوم نیست که این شیوه درمان برای انسانها بی خطر باشد. به همین دلیل ابتدا روی سگ ها و گربه ها آزمایش خواهد شد.
تلومر (Telomere) پایانه فیزیکی کروموزم‌های خطی می‌باشد که از یک توالی غیر کد کننده تشکیل یافته است. در پستانداران تلومر مرکب از تعداد متغیری توالی‌های تکراری، با رمز TTAAGGG می‌باشد. توالی تکرار شونده تلومری در سایر جانداران نیز دارای فرمول کلی مشابهی است. این شباهت نشان دهنده نقش حیاتی و در نتیجه محفوظ باقی ماندن ساختار تلومر می‌باشد.
متخصصان معتقدند وقتی طول تلومر کوتاه شود، طول عمر افراد نیز کاهش پیدا می کند.
آنها می گویند تحریک سلولها برای تولید آنزیم تلومراز، فرآیند پیری را معکوس می کند و می تواند پیشرفت بزرگی در عرصه پزشکی باشد.
وجود تلومر به عنوان سپر حفاظتی برای محافظت از ژنوم سلول یوکاریوتی اهمیت حیاتی دارد و کاهش زیاد طول تلومر منجر به از بین رفتن توانائی عملکرد این ساختار در انجام وظایف خود شده ودرنهایت سلول را به سوی نابودی میبرد. مشاهدات متعدد نشان داده اند که سلولهای سوماتیک انسانی طبیعی، که در سیستم آزمایشگاهی (in vitro)کشت داده شده اند ،تنها میتوانند تعداد محدودی تقسیم را انجام دهد و پس از آن رشد آنها متوقف شده و سلولها دچار سالخوردگی میشوند. پس از اینکه کاهش طول تلومر به حد بحرانی برسد فرکانس بالائی از نوترکیبی های کروموزمی مشاهده میشود. همین امر میتواند عامل سالخوردگی ونهایتاٌ نابودی سلول گردد.
این اتفاق دربدن موجودات زنده (in vivo) نیز رخ میدهد و تحقیقات ارتباط طول عمر موجودات زنده پرسلولی وکاهش طول تلومر را نشان میدهند .
به عنوان مثال در یک بررسی بر روی Rat مشاهده شد که کاهش طول عمر تلومر در بافتهای سوماتیک این جانور در جنس نر بیشتر ( سریعتر ) از جنس ماده است.و این مطلب با طول عمر آنها که در ماده ها بیش از نرهاست مطابقت دارد.
همین مسئله باعث شد که بحث هایی پیرامون افزایش مدت عمر بشر وحتی جاودانگی بشر مطرح گردد. دانشمندان در تلاش هستند که ابتدا اینکار را با ساختن حیوانات آزمایشگاهی مثلاٌ موشهائی با عمرهای طولانی تر ازحد معمول به مرحله عمل برسانند.
سالانه سه ماه به میزان امید به زندگی در جهان افزوده می شود. متخصصان پیش بینی می کنند تا سال ۲۰۳۰ در حدود یک میلیون انسان بیش از ۱۰۰ ساله در جهان خواهند بود.
تا به امروز، رکورد بالاترین طول عمر در جهان به فردی ۱۲۲ ساله اختصاص یافته است. در عین حال در کشور ژاپن به تنهایی تا پایان سال ۲۰۱۰ بیش از ۴۴ هزار نفر با سنی بالای ۱۰۰ سال زندگی می کردند.
با این همه برخی از متخصصان بر این باورند گرایش موجود به سوی افزایش طول عمر به واسطه پدیده چاقی همه گیری که جوامع ثروتمند و در حال توسعه را تحت تاثیر خود قرار داده، دچار اختلال خواهد شد.